فشار گوش (منیر) و علل و درمان آن
یکی از اختلالات گوش که بیمار را دچار حملاتی ناگهانی می‌کند، سندروم منیر است که در اصطلاح عامه آن را با عنوان فشار گوش نیز می‌شناسند. زمانی که فشار در گوش داخلی افزایش یابد، بیمار دچار سندروم منیر شده است. در ادامه اطلاعاتی در خصوص مشکل فشار گوش در اختیار شما عزیزان قرار می‌گیرد.
علت بروز بیماری فشار گوش چیست؟
حجم مایع موجود در گوش داخلی که آندولنف نام دارد، در برخی مواقع افزایش می‌یابد و سبب بالا رفتن فشار گوش می‌شود. این مایع در حالت طبیعی در دو حفره‌ی بالونی قرار دارد و از طریق آن درک وضعیت سر ممکن می‌شود. گیرنده‌های موجود در گوش داخلی که حساس به حرکت هستند،از حرکت این مایع پیام‌هایی را دریافت و به مغز انتقال می‌دهند.
افزایش حجم مایع آندولنف که همان بیماری منیر است، سبب فشار گوش می‌شود و نوعی خروج از تعادل یا احساس سرگیجه را رقم می‌زند. شدت فشار گوش ممکن است به پرده‌ی گوش هم آسیب برساند و مشکلات شنوایی ایجاد کند.
فشار گوش معمولا در سنین بین 40 تا 60 سال بروز پیدا می‌کند. علت وقوع سندروم منیر یا فشار گوش به قطعیت روشن نیست.
اما برخی علل را برای آن برشمرده‌اند که شایع‌ترین آن‌ها این موارد هستند:
- آلرژی: انواع گوناگون آلرژی میتواند سبب فشار گوش شود و بیمار را در حفظ تعادل دچار مشکل کند.
- میگرن: ابتلا به فشار گوش بالا در بیماران میگرنی شایع است و گمان می‌رود ارتباطی میان این دو بیماری وجود داشته باشد.
- قندخون: تحقیقات نشان داده که قند خون با منیر مرتبط است که آن را در جای خود توضیح خواهیم داد.
- عفونت: معاینات داخلی باید جهت بررسی سلامت گوش انجام شود. اگر گوش دچار عفونت شده باشد، باید خیلی زود با کمک آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک، آن را درمان کرد تا خطرات جدی‌تری بیمار را تهدید نکند.
- ضربه: گاهی در اثر تصادفات یا ضربه‌های دیگر، افراد دچار بیماری منیر و فشار گوش می‌شوند.
- استرس: فشار عصبی از جمله اضطراب و استرس میتواند زمینه‌ساز مشکل فشار گوش بالا باشد.
فشار گوش با چه علائمی همراه است؟
هر گونه احساس کیپ بودن گوش یا موارد مشکوک دیگر را نمی‌توان فشار گوش قلمداد کرد. شاید کیپ بودن تنها در اثر مواردی چون سرماخوردگی، قرار گرفتن در معرض باد یا وجود جرم در گوش باشد که باید آن‌ها را نیز بررسی کرد. بیماری منیر در بسیاری از افراد ماه‌ها و سال‌ها هیچ علامتی ندارد اما به صورت کلی علائمی که دال بر فشار گوش یا همراه با آن شناخته می‌شود، این موارد است:
- حمله ناگهانی: حملات ناشی از بیماری فشار گوش (منیر) اصولا قابل پیش‌بینی نیست و نمی‌توان در زمانی مشخص در انتظار آن بود.
- سرگیجه: سرگیجه منیر از انواع سرگیجه مرتبط با گوش داخلی است. بنابراین با داشتن سرگیجه باید ابتلا به فشار گوش را بررسی کرد. یادآوری می‌شود هرنوع گیجی را نمی‌توان سرگیجه به شمار آورد. مقصود از این حالت احساس دوران کاذب محیط اطراف است.
- کاهش شنوایی: فشار گوش که ناشی از افزایش حجم مایع آندولنف است، التهابی را به همراه دارد که در مسیر شنوایی اختلال ایجاد می‌کند. گاهی ممکن است بیمار احساس شنیدن صدای وزوز در گوش داشته باشد.
- احساس پری در گوش: گفتیم که هر احساس پری و کیپ بودن لزوما ناشی از فشار گوش نیست اما میتواند به عنوان علامت فشار گوش در کنار سایر علائم آن بررسی شود.
- تهوع و استفراغ: فشار گوش که معمولا همراه با سرگیجه است، میتواند همراه با حالت تهوع یا استفراغ باشد.
تشخیص فشار گوش چگونه است؟
در هنگام مواجهه با یک یا تعدادی از علائم فشار گوش بهتر است مشکل را با کمک متخصصان پیگیری کنید. در کلینیک‌های تشخیص شنوایی (ادیومتری) تست‌ها و ابزارهایی دقیق و کارآمد برای بررسی فشار گوش وجود دارد. هرچه زودتر مسئله را پیگیری و علت یابی کنید بهتر است و مراحل درمان در اکثر مواقع با مراجعه‌ی به موقع تسهیل و تسریع می‌شود.
بنابراین در صورتی که علائم منیر را مشاهده یا احساس کردید، به یک متخصص گوش وحلق و بینی یا به یک شنوایی سنج مراجعه کنید تا با ابزارها و تست‌های خاص وضعیت گوش داخلی و مایع آندولنف را بررسی کند و در صورت تأیید ابتلا به فشار گوش راه‌های درمانی را پیش پایتان بگذارد.
روشهای درمانی برای فشار گوش
بعد از تشخیص بیماری باید روشهای درمانی برای کنترل را در پیش گرفت. در حال حاضر درمان قطعی و کاملی برای بیماری منیر وجود ندارد اما بسیاری از روشهای درمانی و مانورهای حرکتی میتواند دشواری این بیماری را کم و آثار یا پیشرفت آن را کنترل کند.
با کمک بعضی از داروها می‌توان از شدت یا تعداد حملات منیر در بیمار مبتلا به فشار گوش کاست. اگر با داروها نیز مشکل فشار گوش کاهش نیابد، در مواردی می‌توان دست به عمل جراحی برد.
- داروهای ضد تهوع معمولا قادرند سرگیجه را نیز بهبود دهند.
- داروهایی که برای بیماری‌های حرکتی تجویز می‌شوند، ممکن است در بیمار مبتلا به منیر و فشار گوش نیز مؤثر باشند.
- داروهای مدر نظیر دیورتیک نیز در در دفع و کاهش مایع داخلی گوش تأثیر دارد.
- داروهای ضد التهاب نظیر کورتیکواستروئید می‌توانند التهاب ایجاد شده در گوش داخلی را کاهش دهند و هم از فشار و هم از مشکلات شنوایی بکاهند.
- آنتی بیوتیک: از گروه داروهای آنتی بیوتیک، جنتامایسین میتواند در کنترل سرگیجه مؤثر باشد.
چنان‌که می‌بینیم این داروها تأثیری در درمان اصل بیماری ندارند بلکه علائم آن را کنترل کرده و کاهش می‌دهند. منیر یک بیماری مزمن است که در صورت عدم رسیدگی میتواند زندگی و کارهای روزانه‌ی فرد را دچار اختلال کند یا در راندمان شغلی او اثر سوء داشته باشد. مشکل اصلی بیماران نیز در علائم بیماری است پس اگر این علائم قابل کنترل باشند، جای نگرانی چندانی نیست مهم این است که بیمار تحت نظر متخصصان و کارشناسان باشد و روشهای درمانی را پیگیری کند.
ارتباط قندخون با فشار گوش
تحقیقات نشان داده که این دو مورد به اشکال گوناگون با هم در ارتباط هستند:
- انسولین: این ماده هورمونی است که قند خون را کنترل می‌کند. انسولین زیاد میتواند در گردش خون اختلال ایجاد کند. نوسانات در گردش خون و بالارفتن و پایین آمدن زیاد قند خون سبب می‌شود گوش نتواند خود را تطابق دهد و اختلال شنوایی رخ می‌دهد.
- افزایش قندخون: مصرف قند سبب افزایش چربی در خون و غلیظ تر شدن خون هم می‌شود. این مسئله باعث اختلال در ورود خون به شریان‌های باریک گوش داخلی می‌شود. اگر قندخون کنترل شود، این معضل نیز برطرف می‌گردد.
نکات تکمیلی مهم درباره فشار گوش
- احساس سردرگمی و گیجی با سرگیجه منیر تفاوت دارد. اگر چنین حالتی در بیمار دیده شود قطعا علتی غیر از فشار گوش را باید بررسی کرد.
- سرگیجه ناشی از فشار گوش معمولا به صورت حمله‌ای ناگهانی رخ می‌دهد و هجوم آن فواصل زمانی معینی ندارد.
- فشار گوش میتواند بیمار را دچار عدم تعادل و اختلال حرکتی کند.
- اگر دچار سرگیجه شدید می‌توانید سعی کنید ابتدا خود را به محیطی آرام برسانید، دو بالش را در دو طرف سر قرار دهید و چشم‌های خود را ببندید.
- فشار گوش معمولا یک گوش را درگیر می‌کند اما شانس ابتلای گوش چپ و راست به این سندروم یکسان است.
سوالات مهم در مورد فشار خون
1- آیا بیماری منیر ممکن است در افراد کم سال رخ دهد؟
شیوع این بیماری در رده سنی 40 تا 60 معمول است اما وجود استثنا بعید نیست.
2- آیا سنجش شنوایی برای تشخیص فشار گوش کافی است؟
خیر این بیماری علائم مختلفی دارد و نیز میتواند تا مدتها بیعلامت باشد.
3- مصرف داروها برای درمان کامل کافی است؟
داروها و روشهای درمانی تنها این بیماری مزمن را کنترل میکنند.
4- آیا با وجود قطعی نبودن درمان بازهم باید روشهای درمانی را پیگیری کنیم؟
بله، اگرچه درمان قطعی وجود ندارد، بسیاری از علائم و عوارض بیماری کنترل می‌شود و فرد بهتر میتواند زندگی عادی خود را داشته باشد.
