گوش انسان از سه بخش اصلی تشکیل شده است: گوش خارجی، میانی و داخلی. در این میان، گوش میانی نقش مهمی در انتقال صدا و حفظ تعادل فشار دارد. اما سوالی که بسیاری از کاربران دارند این است که مشکلات گوش میانی چیست و چگونه می‌توان آن‌ها را شناسایی و درمان کرد؟ از جمله این مشکلات می‌توان به عفونت، تجمع مایع، التهاب و اختلال در عملکرد استخوانچه‌ها اشاره کرد که ممکن است با علائمی مانند درد، کاهش شنوایی یا حتی سرگیجه همراه باشد. به‌خصوص در بزرگسالان، عفونت گوش میانی در بزرگسالان و سرگیجه یکی از شکایات شایعی است که نیاز به بررسی دقیق تخصصی دارد.
در این مقاله، به این پرسش پاسخ می‌دهیم که وظیفه گوش میانی چیست و این بخش دقیقاً شامل چه اجزایی است. همچنین به این موضوع میپردازیم که مایع گوش میانی چیست و چه زمانی وجود آن نگران‌کننده می‌شود. در ادامه، با مشاهده نمونه‌هایی از عکس گوش میانی با ساختار این بخش آشنا می‌شویم و در نهایت، راهکارهای مؤثر برای درمان سرگیجه گوش میانی و سایر اختلالات آن را بررسی خواهیم کرد. اگر به دنبال یک راهنمای کامل و تخصصی در مورد گوش میانی هستید، این مقاله برای شماست.
اگر به دنبال یک کلینیک شنوایی سنجی معتبر با خدمات حرفه‌ای و به‌روز هستید، کلینیک آوای شریعتی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و تیمی از متخصصین مجرب، آماده ارائه خدمات سنجش شنوایی و مشاوره تخصصی به شماست.
در آوای شریعتی، انجام دقیق شنوایی سنجی با بالاترین استانداردهای بین‌المللی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سلامت شنوایی شما در بهترین حالت قرار دارد.
همچنین اگر به دنبال اطلاعات دقیق در مورد قیمت سمعک هستید یا قصد خرید سمعک مناسب با نیاز خود را دارید، کارشناسان ما در کلینیک آوای شریعتی آماده‌اند تا شما را به‌صورت کامل راهنمایی کنند.
گوش میانی (Middle Ear) چیست؟
گوش میانی، دومین بخش گوش می باشد که بعد از گوش خارجی قرار دارد. این بخش درون حفره ای به نام حفره صماخی یا تمپان قرار گرفته که ساختار های تشکیل دهنده گوش میانی اعم از استخوانچه ها، عضلات، ورودی شیپور استاش و… نیز در آن قرار می گیرند.
گوش میانی معبری است که صداهای که از محیط بیرون به از طریق گوش خارجی یعنی لاله و مجرای گوش وارد می شود را دریافت می کند. در واقع صداهای دریافتی را گاها تقویت و برخی موارد هم که شدت صدای ورودی زیاد است برای جلوگیری از آسیب به ساختارهای داخلی تر کاهش می دهد. در ورودی گوش میانی پرده گوش یا پرده تمپان وجود دارد به این پرده سه استخوان که کوچکترین استخوان های بدن هم هستند و به نام استخوانچه های گوش معروف هستند صدا را به ساختار حلزون گوش منتقل می کنند. بیماری و اختلالات زیادی هم وجود دارد که این قسمت را درگیر می کند.
گوش میانی شامل چیست؟
برای درک بهتر عملکرد گوش میانی، لازم است اجزای آن را بشناسیم. گوش میانی شامل سه استخوانچه کوچک به نام‌های چکشی، سندانی و رکابی است که ارتعاشات صوتی را از پرده صماخ به حلزون گوش داخلی منتقل می‌کنند. علاوه بر این، مجرایی به نام شیپور استاش در گوش میانی قرار دارد که فشار هوای درون گوش را با فشار بیرونی تنظیم می‌کند. تجمع مایعات یا اختلال در عملکرد این اجزا می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی شنوایی یا حتی سرگیجه شود.
سه وظیفه ی مهم گوش میانی:
وظیفه گوش میانی چیست؟ اصلی‌ترین وظیفه آن تقویت ارتعاشات صوتی و انتقال آن‌ها به گوش داخلی است. همچنین با کمک شیپور استاش، فشار هوای دو طرف پرده گوش را متعادل می‌کند. این تعادل فشاری به ما اجازه می‌دهد صداها را با وضوح بشنویم و از بروز اختلالاتی مانند احساس کیپی، صدای مبهم یا حتی سرگیجه جلوگیری کنیم. به زبان ساده‌تر، کار گوش میانی مانند یک تقویت‌کننده‌ی صدای طبیعی در بدن عمل می‌کند.
- تقویت صداهای ورودی برای جبران تغییر امپدانس
- محافظت از سیستم شنوایی در برابر اصوات بلند
- برقرای تعادل فشار هوا میان دو سوی پرده تیمپان
مایع گوش میانی چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
تجمع مایع در گوش میانی اغلب در نتیجه‌ی عفونت، التهاب یا اختلال در عملکرد شیپور استاش ایجاد می‌شود. مایع گوش میانی چیست؟ این مایع ممکن است شفاف، چسبناک یا چرکی باشد و باعث احساس کیپی، افت شنوایی موقت یا مزمن و حتی درد شود. اگر این وضعیت به‌درستی درمان نشود، می‌تواند به آسیب‌دیدگی پرده گوش و استخوانچه‌ها منجر شود. در کودکان این حالت بسیار شایع است و ممکن است نشانه‌ای از عفونت گوش پنهان باشد.
عملکرد گوش میانی (Middle Ear)
نقش گوش میانی، انتقال اصوات منتقل شده از هوا به ستون‌های مایع درون حلزون است. هوا قابل تراکم است و نسبت به آب (یعنی محتویات حلزون) امپدانس اکوستیکی کمتری دارد. اگر امواج صوتی هوا مستقیماً به پرده دریچه بیضی برسند، فقط درصد بسیار اندکی از انرژی به مایعات گوش داخلی منتقل می‌گردد و بیش از ۹۷ درصد انرژی برگشت داده می‌شود. گوش میانی با عمل تطبیق امپدانس خود موجب می‌شود تا ۶۰ الی ۶۵ درصد انرژی صوتی وارد شده به حلزون منتقل شود.
فشار گوش میانی چیست و چگونه تنظیم می‌شود؟
فشار داخل گوش میانی باید با فشار محیط اطراف برابر باشد. اگر این تعادل برهم بخورد، احساس کیپی یا درد در گوش ایجاد می‌شود. فشار گوش میانی چیست؟ حالتی است که در آن هوای محبوس در گوش میانی دچار عدم تعادل شده و باعث وارد شدن فشار به پرده گوش می‌شود. این فشار اغلب هنگام تغییر ارتفاع (مانند پرواز یا کوهنوردی) یا در اثر عفونت بروز می‌کند. شیپور استاش نقش مهمی در تخلیه یا ورود هوا به گوش برای حفظ این تعادل دارد.
علائم آسیب دیدن گوش میانی
گوش میانی ممکن است آسیب ببیند. این عضو مانند هر ارگان دیگری ممکن است به علت ضربه، عفونت و نیز شدت صدای بسیار بالا دچار آسیب و نقصان شود. علائم آسیب دیدن گوش میانی به صورت احساس پری در گوش، احساس کم شنوایی و حتی درد بروز پیدا کند. معمولا مشکلات گوش میانی توسط دارو یا جراحی بهبود پیدا می کنند. لذا علائم آسیب دیدن گوش میانی در وهله اول به صورت کیپی و کم شنوایی نشان داده می شود. اقدام سریع برای رفع مشکل بسیار حیاتی است. چرا که ممکن است با ادامه دار شدن مشکل و ضایعه موجود به دیگر قسمت ها و خصوصا گوش داخلی سرایت پیدا کند و اتفاقی که در گوش داخلی می افتد برگشت ناپذیر است. علائم آسیب دیدن گوش میانی با استفاده از دستگاه های مربوط به سنجش شنوایی قابل ردیابی و تشخیص است. برای این کار باید به متخصص شنوایی شناسی مراجعه کرده و سپس اقدام درمانی مناسب صورت پذیرد.
بیماری گوش میانی
هر اختلالی که باعث کم شدن شنوایی و یا درد و حالت ناخوشی در گوش شود به عنوان بیماری گوش میانی از آن نام می برند. بیماری های گوش میانی بسیار گسترده می باشند و عوامل زیادی هم به صورت اکتسابی و هم وراثتی و مادرزادی ممکن است باعث این بیماری ها گردند. اتیت یا عفونت های گوش از شایع ترین بیماری های گوش میانی به حساب می آیند که باعث درد، ترشح گوش و گاها سوراخ شدن پرده تمپان می گردند. بیماری های شایع دیگری که در بین بزرگسالان رایج است بیماری به نام اتواسکلروزیس است که به علت چسبندگی استخوانچه های گوش میانی اتفاق می افتد و کاهش شنوایی محسوسی را نیز ایجاد می کند. ضربه های که به گوش وارد می شود و یا وسایلی که خواسته یا ناخواسته به درون گوش وارد می شود نیز ممکن است ایجاد سوراخ و بیماریهای گوش میانی شوند. برای تشخیص و درمان انواع بیماری گوش میانی به کلینیک های شنوایی شناسی و مشاوره با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود.
اختلال گوش میانی چیست؟
اختلال گوش میانی چیست؟ اصطلاحی کلی برای هرگونه مشکل عملکردی یا ساختاری در گوش میانی است. این اختلالات می‌توانند شامل عفونت مزمن، اختلال عملکرد استخوانچه‌ها، پرفراژ (سوراخ) پرده گوش یا چسبندگی استخوانچه‌ها (اتواسکلروز) باشند. این مشکلات در صورت عدم درمان می‌توانند به کاهش شنوایی دائم یا مشکلات تعادلی منجر شوند. تشخیص زودهنگام با معاینه و تست‌های شنوایی می‌تواند از پیشرفت اختلال جلوگیری کند.
بررسی علائم مشکل گوش میانی
وقتی عملکرد گوش میانی دچار اختلال می‌شود، علائمی پدیدار می‌شود که نباید نادیده گرفته شوند. علائم مشکل گوش میانی چیست؟ از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به احساس کیپی یا فشار در گوش، افت شنوایی موقت، درد خفیف یا شدید، ترشح از گوش، یا حتی سرگیجه اشاره کرد. در کودکان، نشانه‌هایی مثل بی‌توجهی به صداها یا مشکلات در تکلم ممکن است نشانه‌های کم‌شنوایی ناشی از اختلال در گوش میانی باشند.
علائم آسیب گوش میانی
مجموعه ای از مشکلات و اختلالات هست که مرتبط به قسمت گوش میانی است. علائم آسیب گوش میانی به صورت مشکل انتقالی نمایان می شود به این معنی که افرادی که این مشکلات را درک می کنند به صورت ویژه کاهش حجم صدا را دارند و همچنین اینکه ممکن است صدای خودشان را بلندتر از حالت عادی بشنود. در ادامه مجموعه اختلالات و بیماری های گوش میانی را به صورت موجز ذکر می گردد:
- درد گوش
- ترشح گوش
- اتیت میانی حاد
- اتیت میانی مزمن
- کلستئاتوم
- اتواسکلروزیس
- تومور گلوموس
عفونت گوش میانی یا acute otitis media (اوتیت میانی حاد) چیست؟
عفونت گوش میانی ، التهاب باکتریایی یا ویروسی است که ، می تواند منجر به گوش درد ، کاهش شنوایی موقتی و ترشح مایعات شود. این عفونت گوش ، بدون مداخله پزشکی برطرف نمی شود و نیاز به درمان دارد.برای تشخیص و درمان عفونت گوش بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه نمائید و از تجویزات سنتی که توسط دوستان و آشنایان پیشنهاد می شود، خودداری نمائید.
در واقع اگر هر نوع میکروبی در گوش میانی مستقر شود و تکثیر یابد و باعث ایجاد التهاب (قرمزی و تورم) و همچنین تولید ترشحات غیر طبیعی در پشت پرده گوش گردد، به آن عفونت گوش میانی گفته می شود.
عفونت گوش یا acute otitis media (اوتیت میانی حاد) زمانی رخ می‌دهد که باکتری یا ویروس در گوش میانی وجود داشته باشد. در این صورت فضای پر از هوا در پشت پرده گوش که حاوی استخوان‌های کوچک لرزنده است، دچار درد، تورم و برآمدگی می‌شود.
از آن‌جا که بیشتر عفونت گوش به مرور زمان از بین می‌روند، می‌توان با تحمل درد و مراقبت مرتب آن را درمان کرد. این بیماری در کودکان بیشتر شایع بوده که در موارد شدیدتر از انواع آنتی‌بیوتیک برای پاک کردن عفونت استفاده می شود.
علائم شایع عفونت گوش عبارتند از:
- درد یا ناراحتی خفیف در داخل گوش
- احساس فشار مداوم در داخل گوش
- تخلیه چرک مانند گوش
- از دست دادن شنوایی
- احساس فشار یا انسداد در گوش
- گوش درد ؛ درد تیز ، کسل کننده یا ضربان دار در گوش
- اندکی افت شنوایی (در صورت پر شدن فضای گوش میانی از ترشحات عفونی)
- ترشحات گوش
- وزوز گوش
- ناخوشی، کسالت و تب
- سردرد
- تحریک پذیری
- سرگیجه
- استفراغ و اسهال
- بی حالی، کمبود انرژی و بی اشتهایی
- خارش گوش خارجی
- تاول در گوش خارجی یا در امتداد کانال گوش
علائم عفونت گوش میانی در کودکان و بزرگسالان
1. در کودکان
بی تابی
اختلال در خواب و دیر به خواب رفتن یا به خواب نرفتن
کشیدن گوش یا لمس کردن گوش بیشتر از حالت عادی (این امر در مورد نونهالان که هنوز به خوبی نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند بیشتر اهمیت پیدا می‌کند)
احساس تیر کشیدن
مشکلات در شنوایی و واکنش نشان ندادن نسبت به صداها
گریه بیش از حد معمول
بیشتر زمین خوردن و از دست دادن تعادل یا کاهش توانایی حفظ تعادل
سر و صدا
تب 38 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر
تخلیه مایعات از گوش
سردرد
از دست دادن اشتها
در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است ابتدا با استفاده از امکان مشاوره با دکتر انلاین گوش وحلق وبینی علائمتان را با دکتر در میان بگذارید و از دکتر راهنمایی کسب کنید.
2. در بزرگسالان
درد گوش
خارج شدن ترشحات و مایعات از گوش
مشکلات شنوایی یا همان کاهش قدرت شنوایی
درمان خانگی ear infection
این موارد درد ناشی از علائم عفونت گوش را تسکین میدهند:
- قطره های گوش برای درمان التهاب
- اجتناب از خوابیدن روی گوش آسیب دیده
- کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی گوش آسیب دیده، می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. یک کمپرس گرم (نه داغ) را هر بار به مدت 10 تا 15 دقیقه، چند بار در روز، روی گوش قرار دهید.
- مسکن‌های بدون نسخه: مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد ناشی از عفونت گوش کمک کنند. دوز توصیه شده برای گروه سنی خود را از روی جعبه دارو بخوانید و در صورت داشتن هر گونه نگرانی، با داروساز مشورت کنید.
- استراحت: استراحت و بالا نگه داشتن سر برای به حداقل رساندن فشار در گوش، می‌تواند به تسکین درد و بهبودی گوش کمک کند.
- قطره روغن سیر: سیر دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی است که ممکن است به مبارزه با عفونت کمک کند. از قطره‌های روغن سیر استریل و گرم شده استفاده کنید و چند قطره را در گوش آسیب دیده بریزید. به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از این دارو، به ویژه برای کودکان، با یک متخصص گوش مشورت کنید.
- ضد احتقان بینی: اگر عفونت گوش با احتقان بینی همراه باشد، داروهای ضد احتقان بینی بدون نسخه می‌توانند به رفع احتقان و افزایش زهکشی بهتر و کاهش فشار در گوش کمک کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فردی دچار علائمی مانند درد شدید گوش، تب، کاهش شنوایی ناگهانی، احساس فشار مداوم، یا سرگیجه‌های مکرر شد، باید فوراً به پزشک یا کلینیک شنوایی‌سنجی تخصصی مراجعه کند. در کودکان، اگر نشانه‌هایی مانند کشیدن گوش، گریه‌های بی‌دلیل، بی‌توجهی به صداها، یا تأخیر در حرف زدن مشاهده شد، حتماً باید ارزیابی شنوایی انجام شود. درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض جدی مانند پارگی پرده گوش، کم‌شنوایی دائم یا مشکلات تعادلی جلوگیری کند.
جمع بندی
گوش میانی بخش مهمی از سیستم شنوایی انسان است که نقش کلیدی در انتقال صدا، تنظیم فشار هوا و تعادل ایفا می‌کند. آشنایی با ساختار و وظیفه گوش میانی، به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم مشکلاتی مانند مایع گوش میانی چیست و چگونه می‌تواند بر شنوایی و تعادل تأثیر بگذارد. از جمله اختلالات شایع این بخش می‌توان به عفونت، تجمع مایع، درد، کاهش شنوایی و حتی گوش میانی و سرگیجه اشاره کرد.
تشخیص به‌موقع و مراجعه به متخصص گوش یا کلینیک شنوایی‌سنجی، بهترین راه برای درمان این مشکلات است. از درمان سرگیجه گوش میانی گرفته تا کنترل عفونت و جراحی‌های تخصصی، راهکارهای متنوعی برای بازگرداندن عملکرد صحیح گوش میانی وجود دارد. توجه به علائم و انجام بررسی‌های تشخیصی، از جمله مشاهده عکس گوش میانی و انجام تست‌های شنوایی، در پیشگیری از مشکلات جدی شنوایی و تعادلی اهمیت زیادی دارد.
سوالات متداول
در ادامه به بررسی سوالات متداول در این حیطه میپردازیم:
1. گوش میانی چه کاری انجام می‌دهد؟
گوش میانی وظیفه انتقال ارتعاشات صوتی از پرده گوش به گوش داخلی را بر عهده دارد و به تنظیم فشار بین گوش و محیط کمک می‌کند.
2. مایع گوش میانی چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
مایع گوش میانی معمولاً در اثر عفونت یا اختلال عملکرد شیپور استاش تجمع می‌یابد و می‌تواند باعث کاهش شنوایی و احساس کیپی در گوش شود.
3. آیا گوش میانی می‌تواند باعث سرگیجه شود؟
بله. مشکلاتی مانند عفونت یا فشار غیرطبیعی در گوش میانی می‌توانند بر تعادل تأثیر بگذارند و منجر به سرگیجه شوند.
4. عفونت گوش میانی در بزرگسالان چگونه است؟
عفونت گوش میانی در بزرگسالان ممکن است با درد، تب، ترشح از گوش و سرگیجه همراه باشد و نیاز به درمان دارویی یا مداخله تخصصی دارد.
5. درمان سرگیجه ناشی از گوش میانی چیست؟
درمان بستگی به علت دارد و ممکن است شامل دارو، درمان عفونت، تخلیه مایع یا فیزیوتراپی تعادلی باشد.
