علل کاهش شنوايي در کودکان و درمان آن
کاهش شنوايي در کودکان می تواند بر توانایی کودک در رشد گفتار، زبان و مهارت های اجتماعی تأثیر بگذارد. در صورتي که کودکان کم شنوا زودتر شروع به دریافت خدمات درماني کنند، احتمال بیشتری وجود دارد که شنوايي کامل خود را به دست بياورند. اگر فکر می کنید ممکن است کودک شما دچار کم شنوایی شود، در اسرع وقت از پزشک کودک بخواهید غربالگری شنوایی را انجام دهد.
علت کاهش شنوایی در کودکان چیست؟
زمانی که هر بخشی از گوش کودک به روش معمول کار نکند، کاهش شنوايي می تواند اتفاق بیفتد. اختلال در سيستم شنوايي مي تواند شامل گوش خارجی، گوش میانی، گوش داخلی، عصب شنوایی (آکوستیک) و سیستم شنوایی باشد.
کم شنوایی ممکن است در هر زمانی از زندگی رخ دهد، از قبل از تولد تا بزرگسالی. موارد زیر برخی از عللي است که می تواند احتمال کاهش شنوایی کودک را افزایش دهد:
- علت ژنتیکی: از هر 2 مورد کاهش شنوایی در نوزادان 1 مورد به دلایل ژنتیکی است. برخی از نوزادان با علت ژنتیکی کم شنوایی ممکن است در اعضای خانواده خود را نیز کاهش شنوایی داشته باشند. از هر 3 نوزادی که دچار کاهش شنوایی ژنتیکی هستند، 1 نفر دارای “سندرم” هستند. این بدان معناست که آن ها علاوه بر کاهش شنوایی، شرایط دیگری مانند سندرم داون یا سندرم آشر نیز دارند.
- عفونت مادر در دوران بارداري: از هر 4 مورد کاهش شنوایی در نوزادان 1 مورد به دلیل عفونت مادر در دوران بارداری، عوارض پس از تولد و ضربه به سر است. به عنوان مثال اين عامل موجب مي شود که کودک قبل از تولد در معرض عفونت قرار گيرد، سر، صورت یا گوش هایش به شکلی متفاوت از حد معمول شکل گيرد، دچار عفونت در اطراف مغز و نخاع يا مننژيت شود و ….
چهار نوع کاهش شنوایی در کودکان وجود دارد:
- کاهش شنوایی هدایتی: از دست دادن شنوایی ناشی از چیزی که مانع از عبور صداها از گوش خارجی یا میانی می شود. این نوع کم شنوایی اغلب با دارو یا جراحی قابل درمان است.
- کاهش شنوایی حسی عصبی: کم شنوایی که زمانی رخ می دهد که مشکلی در عملکرد گوش داخلی یا عصب شنوایی وجود داشته باشد.
- کم شنوایی مختلط: کم شنوایی که شامل کم شنوایی انتقالی و حسی عصبی است.
- اختلال طیف نوروپاتی شنوایی: از دست دادن شنوایی زمانی رخ می دهد که صدا به طور معمول وارد گوش می شود، اما به دلیل آسیب به گوش داخلی یا عصب شنوایی، صدا به گونه ای سازماندهی نمی شود که مغز بتواند آن را درک کند.
چگونه از کاهش شنوايي در کودکان پيشگيري کنيم؟
نکات زیر برای والدین برای کمک به جلوگیری از کاهش شنوایی در کودکان آورده شده است:
- بارداری سالمی داشته باشید
- مطمئن شوید که کودک شما تمام واکسن های معمول دوران کودکی را دریافت می کند.
- کودک خود را از سطوح بالای سر و صدا، مانند اسباب بازی های صدادار دور نگه دارید.
- اگر کودک شما غربالگری شنوایی را نمی گذراند، در اسرع وقت از پزشک کودک بخواهید که آزمایش شنوایی کامل را انجام دهد.
- اگر کودک شما کم شنوایی دارد، در مورد خدمات درمانی و مداخله ای با پزشک کودک صحبت کنید.
اگر شما مشکوک هستید که فرزندتان کم شنوایی دارد، به غریزه خود اعتماد کنید و با پزشک کودک خود صحبت کنید.
کاهش شنوايي در کودکان چه علائم و نشانه هايي دارد؟
علائم و نشانه های کاهش شنوایی برای هر کودک متفاوت است. اگر فکر می کنید کودک شما ممکن است کم شنوایی داشته باشد، در اسرع وقت به پزشک کودکان مراجعه نماييد و خدمات درماني را در اسرع وقت دريافت کنيد. حتی اگر کودکی قبلا غربالگری شنوایی را پشت سر گذاشته باشد، مهم است که به علائم زیر توجه کنید.
1- علائم کاهش شنوايي در نوزادان
- نوزاد با صداهای بلند غافلگیر نمی شود.
- نوزاد پس از 6 ماهگی به منبع صدا روی نمی آورد.
- نوزاد تا 1 سالگی کلماتی مانند “بابا” یا “ماما” را بیان نمی کند.
- وقتي شما را مي بيند سر بر ميگرداند، ولي اگر نام نوزاد را صدا بزنيد اين کار را انجام نمي دهد. این مورد گاهی اوقات با توجه نکردن یا صرفاً نادیده گرفتن اشتباه گرفته می شود، اما می تواند نتیجه از دست دادن جزئی یا کاهش شنوایی در نوزادان باشد.
- به نظر می رسد نوزاد برخی صداها را می شنود اما برخی دیگر را نه.
2- علائم کاهش شنوايي در کودکان
- گفتار کودکان به تأخیر می افتد.
- گفتار کودکان واضح نیست.
- کودک دستورالعمل ها را دنبال نمی کند.
- کودک اغلب می گوید: “ها؟”
- کودک صدای تلویزیون را خیلی زیاد می کند.
چگونه کاهش شنوايي در نوزادان و کودکان را غربالگري و تشخيص دهيم؟
غربالگری شنوایی می تواند تشخیص دهد که آیا کودک ممکن است دچار کاهش شنوايي شود يا خير. غربالگری شنوایی آسان است و دردناک نیست. در واقع، نوزادان اغلب در هنگام غربالگری در خواب هستند. غربالگري به طور عمومي زمان بسیار کوتاهی طول می کشد. اين ممکن است فقط چند دقیقه زمان ببرد. همه نوزادان باید حداکثر تا یک ماهگی غربالگری شنوایی انجام دهند. اکثر نوزادان در حالی که هنوز در بیمارستان هستند، تحت غربالگري شنوایی قرار مي گيرند. اگر کودک غربالگری شنوایی را نگذراند، بسیار مهم است که آزمایش شنوایی کامل را در اسرع وقت انجام دهید، اما حداکثر تا 3 ماهگی. کودکان باید قبل از ورود به مدرسه یا هر زمان که نگرانی در مورد شنوایی کودک وجود دارد، شنوایی شان مورد سنجش قرار گيرد. کودکانی که غربالگری شنوایی را پشت سر نمی گذارند باید در اسرع وقت آزمایش کامل شنوایی را انجام دهند.
آزمايش کامل شنوایی چيست؟
همه کودکانی که غربالگری شنوایی را قبول نمی کنند باید آزمایش شنوایی کامل انجام دهند. این تست را ارزیابی شنوایی شناسی نیز می نامند. شنوایی شناس که یک متخصص آموزش دیده برای آزمایش شنوایی است، آزمایش کامل شنوایی را انجام می دهد. علاوه بر این، شنوایی شناس در مورد سابقه تولد، عفونت گوش و کم شنوایی در خانواده نیز سوالاتی می پرسد.
انواع مختلفی از آزمایشهایی وجود دارد که شنواییشناس میتواند انجام دهد تا بفهمد آیا یک فرد دچار کاهش شنوایی است، میزان کم شنوایی آن چقدر است و نوع آن چیست. تست شنوایی آسان است و دردناک نیست.
برخی از آزمایشاتی که شنوایی شناس ممکن است استفاده کند عبارتند از:
- تست پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) یا تست پاسخ شنیداری برانگیخته ساقه مغز (BAER)
- انتشارات اتو آکوستیک (OAE)
- ارزیابی شنوایی سنجی رفتاری
خدمات درمانی و مداخله ای
برنامه های درمانی خوب شامل نظارت دقیق، پیگیری و هرگونه تغییر مورد نیاز در طول مسیر درمان می باشد. انواع مختلفی از گزینه های ارتباطی برای کودکان کم شنوا و خانواده آن ها وجود دارد. برخی از این گزینه ها عبارتند از:
- یادگیری راه های دیگر برای برقراری ارتباط، مانند زبان اشاره
- فناوری برای کمک به ارتباطات، مانند سمعک و کاشت حلزون
- دارو و جراحی برای اصلاح برخی از انواع کم شنوایی
- خدمات حمایتی خانواده