تست شنوایی VNG
تست شنوایی VNG (Video Nystagmography) یکی از آزمونهای تخصصی تعادل و شنوایی است که برای بررسی عملکرد سیستم وستیبولار (بخشی از گوش داخلی که مسئول تعادل بدن است) انجام میشود. در این تست، حرکات چشم فرد در پاسخ به محرکهای مختلف مانند حرارت، چرخش یا حرکت بررسی میشود تا مشخص شود که آیا اختلالی در تعادل یا گوش داخلی وجود دارد یا خیر. تست VNG به متخصص شنوایی و گوش کمک میکند تا علت سرگیجه، عدم تعادل، یا احساس چرخش را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسبی برای بیمار طراحی کند.
کلینیک شنوایی سنجی آوای شریعتی با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و کارشناسان باتجربه، تست VNG را با دقت بالا انجام میدهد تا سلامت سیستم تعادلی شما به بهترین شکل ارزیابی شود.
تست VNG چیست؟
اگر تا به حال دچار سرگیجههای آزاردهنده یا احساس عدم تعادل شدهاید، حتماً این سؤال برایتان پیش آمده است که منشأ این مشکل از کجاست؟ آیا گوش داخلی مقصر است یا مرکز فرماندهی تعادل در مغز؟ به عنوان یک متخصص شنواییسنجی، وظیفه ما ارزیابی و تشخیص دقیق مشکلات تعادلی است. در بسیاری از موارد، بهترین و جامعترین ابزاری که ما برای پاسخ به این سؤالات در اختیار داریم، تست ویدئونیستاگموگرافی (VNG) است.
VNG در واقع یک آزمایش کامپیوتری، غیرتهاجمی و بسیار دقیق است که با استفاده از فناوری دوربینهای مادون قرمز، حرکات غیرارادی چشم شما را ثبت و تحلیل میکند. این تست یک مجموعه جامع از آزمایشهاست که سلامت گوش داخلی (سیستم دهلیزی) و عملکرد بخش مرکزی تعادل در مغز شما را به دقت بررسی میکند.
برای انجام شنوایی سنجی با بهترین متخصصان شنوایی همین حالا تماس بگیرید.

چه کسانی لازم است تست VNG را انجام دهند؟
تست VNG یک ارزیابی جامع برای کسانی است که از اختلالات تعادلی و سرگیجه رنج میبرند. این تست، به ویژه زمانی ضروری است که ارزیابی بالینی معمول، علت سرگیجه را به طور قاطع مشخص نمیکند. تعادل بدن ما نتیجه یک هماهنگی پیچیده میان سه سیستم اصلی است:
- گوش داخلی (سیستم دهلیزی)
- چشمها (سیستم بینایی)
- و حس عمقی (احساس موقعیت بدن از طریق عضلات)
سیستم دهلیزی در گوش داخلی، مرکز اصلی تعادل بدن است. وقتی در این سیستمها مشکلی پیش میآید، مغز پیامهای متناقضی دریافت میکند و تلاش میکند تا ثبات بینایی را حفظ کند، که این تلاش منجر به نیستاگموس یا همان حرکات غیرارادی و سریع چشم میشود. وظیفه VNG، شناسایی و اندازهگیری همین نیستاگموسها است. علائمی که انجام VNG را ضروری میسازند:
- مشکلات تعادل یا احساس تلو تلو خوردن هنگام راه رفتن.
- سرگیجههای متوالی و طولانی مدت یا احساس چرخش محیط اطراف.
- احساس فشار یا پری در گوش.
- سبکی سر یا احساس غش کردن.
- وزوز گوش (تینیتوس).
- حرکات غیرارادی چشم (نیستاگموس).
VNG با ارزیابی این حرکات چشم، به ما کمک میکند تا مشکل شما را دقیقاً شناسایی کنیم. در یک مطالعه، تست VNG در 75% موارد به تشخیص کمک کرد.
نکته: اگر مطمئن نیستید مشکل شما از سیستم تعادلی است، میتوانید با پاسخ مثبت دادن به دو یا چند مورد از سؤالاتی مانند: “آیا با حرکت سریع سر، احساس منگی یا عدم تعادل دارید؟” یا “آیا در محیطهای تاریک در حفظ تعادل مشکل دارید؟”، به وجود اختلال تعادل مشکوک شوید.
تست شنوایی vng چه بیماری هایی را تشخیص میدهد؟
این تست به ما امکان میدهد تا بین اختلالات ناشی از گوش داخلی (محیطی) و اختلالات ناشی از مغز (مرکزی) تمایز قائل شویم و همچنین طرف درگیری را مشخص کنیم. این امر برای درمان مؤثر، حیاتی است. از جمله اختلالاتی که با VNG تشخیص داده میشوند:
- سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم (BPPV)
- بیماری منیر
- نوریت یا لابیرنتیت دهلیزی
- میگرن دهلیزی
در ادامه به طور کامل درباره هر یک از این بیماری ها توضیح می دهیم.

تشخیص اختلالات تعادلی توسط VNG
تست VNG به طور خاص برای کمک به تشخیص چندین اختلال دهلیزی و تعادلی استفاده میشود:
بیماری منیر (Meniere’s Disease)
این اختلال باعث حملات ناگهانی سرگیجه، وزوز گوش، کاهش شنوایی و احساس پری یا فشار در گوش میشود. این بیماری اغلب فقط یک گوش را درگیر میکند. در VNG، شایعترین ناهنجاری مشاهده شده در بیماران منیر، لابیرنت هیپواکتیو (Hypoactive labyrinth) یا ضعف دهلیزی است که در حدود 46.6% تا 56.4% از بیماران علامتدار دیده شده است.
لابیرنتیت (Labyrinthitis)
این وضعیت به التهاب یا عفونت هزارتو (Labyrinth) در گوش داخلی اشاره دارد که تعادل و شنوایی را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم اضافی شامل درد گوش، تخلیه چرک، حالت تهوع و تب بالا است. اگر منشأ باکتریایی داشته باشد، نیاز به آنتیبیوتیک است و ممکن است استروئیدها یا داروهای ضد تهوع توصیه شوند.
نوریت دهلیزی (Vestibular Neuronitis)
این اختلال معمولاً توسط یک عفونت ویروسی ایجاد میشود که رشتههای عصبی انتقالدهنده اطلاعات تعادل را از گوش داخلی به مغز تحت تأثیر قرار میدهد. علائم شایع شامل سرگیجه ناگهانی همراه با تهوع، استفراغ و مشکل در راه رفتن است. در مطالعهای که در منابع آمده، در تمام موارد نوریت دهلیزی، ضعف کالریک به طور قابل توجهی غیرطبیعی (100% بیماران) بوده است.
میگرن دهلیزی (Vestibular Migraine – VM)
اگر مغز سیگنالهای اشتباهی به سیستم تعادلی ارسال کند، میتواند منجر به سردرد شدید، سرگیجه، حساسیت به نور و صدا، کاهش شنوایی و زنگ زدن در گوش شود. در بیماران مبتلا به میگرن دهلیزی، VNG اغلب ناهنجاریهای قابل توجهی در تستهای اکولوموتور (مانند ساکاد و نیستاگموس اپتوکینتیک (OKN)) نشان میدهد. ناهنجاریهای ساکاد، نیستاگموس وضعیتی و OKN در موارد مورد مطالعه نیز مشاهده شده است.

آمادگی قبل از انجام تست VNG
برای اینکه نتایج VNG شما دقیقترین اطلاعات را به ما بدهد و مجبور به تکرار آزمایش نشویم، رعایت نکات زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:
1. داروها (با مشورت پزشک):
داروهای ضد سرگیجه، آرامبخشها، ضد افسردگیها و آسپرین (و داروهای حاوی آسپرین) باید معمولاً 48 تا 72 ساعت قبل از آزمایش قطع شوند. این داروها میتوانند پاسخ سیستم دهلیزی شما را سرکوب کرده و نتیجه تست را غیرواقعی نشان دهند.
- توجه مهم: داروهای حیاتی مانند داروهای مربوط به بیماریهای قلبی، دیابت یا صرع نباید قطع شوند.
2. رژیم غذایی و محرک ها:
از خوردن غذاهای سنگین، شیر و مواد پرچرب 2 تا 4 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید. 4 ساعت قبل از تست نباید هیچ خوراکی یا نوشیدنی مصرف شود. بیماران دیابتی میتوانند برای جلوگیری از افت فشار، مقدار کمی کشمش یا خرما همراه داشته باشند. از مصرف الکل، کافئین، قهوه، چای، نوشابه و تنباکو/سیگار حداقل از نیمه شب روز آزمایش یا 48 ساعت قبل پرهیز کنید.
3. آمادگی های ظاهری:
از هرگونه آرایش چشم، ریمل، کرم یا لوسیون دور چشم خودداری کنید، زیرا این مواد با عملکرد دوربینهای مادون قرمز تداخل ایجاد میکنند. اگر از لنز تماسی استفاده میکنید، قبل از تست باید آن را بردارید و عینک خود را همراه داشته باشید.
4. نکات عمومی:
لباس راحت و کفش تخت بپوشید. حتماً با یک همراه مراجعه کنید. چون تحریک سیستم تعادلی ممکن است برای مدت کوتاهی بعد از تست باعث سرگیجه شود و شما نباید رانندگی کنید.

تست VNG چگونه انجام میشود؟ 4 مرحله کلیدی
این آزمایش معمولاً بین 45 تا 90 دقیقه طول میکشد. شما در یک اتاق تاریک مینشینید و عینک مخصوصی که مجهز به دوربین است، روی چشمان شما قرار میگیرد تا حرکات چشم را ثبت کند. VNG از چندین بخش اصلی تشکیل شده است که هر کدام عملکرد متفاوتی از سیستم تعادلی را بررسی میکنند:
| نام بخش آزمایش | هدف ارزیابی | یافتههای مرتبط با اختلال مرکزی (مغزی) |
|---|---|---|
| آزمایش چشمی (Oculomotor) | توانایی چشمها در دنبال کردن هدف (تعقیب آهسته) و جابهجایی سریع بین اهداف (ساکاد) بررسی میشود. | ناهنجاری در ساکاد (مانند کُندی یا بیشحرکتی) و نقص در تعقیب آهسته، یافتههای بسیار مهمی در تشخیص اختلالات مرکزی (مغز و مخچه) هستند. |
| آزمایش تثبیت نگاه (Gaze) | ثبت نیستاگموس (حرکت غیرارادی چشم) در حالت سکون و نگاه کردن به چپ، راست، بالا و پایین. | نیستاگموسی که جهت آن در موقعیتهای مختلف تغییر میکند یا با تمرکز بینایی (تثبیت) به طور قابل توجهی سرکوب نمیشود، نشاندهنده مشکل مرکزی است. |
| آزمایشهای وضعیتی (Positional) | بررسی حرکات چشم هنگام تغییر وضعیت سر و بدن (مانند دراز کشیدن یا چرخش سر). | مانور دیکس-هالپایک که برای تشخیص BPPV (سرگیجه محیطی) حیاتی است، نیستاگموس چرخشی و عمودی را در گوش درگیر ثبت میکند. |
| آزمایش کالریک (Caloric) | این تست حساس، با استفاده از وارد کردن آب یا هوای گرم و سرد به هر گوش داخلی، واکنش عصب تعادلی (رفلکس وستیبولو-اکولار) را در فرکانسهای پایین ارزیابی میکند. | ضعف یکطرفه در این تست (مثلاً 25% بیشتر از گوش دیگر) اغلب نشانه ضایعه محیطی در گوش داخلی است. |

تفسیر نتایج تست VNG
هدف اصلی VNG، تشخیص این است که آیا اختلال تعادلی ناشی از گوش داخلی (محیطی) است یا مغز و سیستم عصبی مرکزی. نتایج غیرطبیعی میتواند نشاندهنده آسیب به عصب گوش داخلی (عصب هشتم جمجمهای) یا قسمتهایی از مغز باشد که حرکات چشم را کنترل میکنند. به عنوان متخصص، کار ما پس از پایان تست شروع میشود: تحلیل الگوهای ثبت شده. VNG میتواند به ما بگوید که مشکل شما “محیطی” است یا “مرکزی”:
1. پاتولوژی محیطی (گوش داخلی):
این مشکلات معمولاً در بخشهای کالریک و وضعیتگیری آشکار میشوند. به عنوان مثال، ضعف یکطرفه کالریک یا یک مانور دیکس-هالپایک مثبت (که نیستاگموسی با تأخیر شروع، موقتی و خستهکننده نشان میدهد) قویاً به BPPV یا نوریت دهلیزی اشاره دارد.
2. پاتولوژی مرکزی (مغز و سیستم عصبی):
این مشکلات بیشتر در تستهای چشمی (مانند ساکاد و تعقیب آهسته) خود را نشان میدهند. ناهنجاری در ساکادها، یک یافته بسیار مرتبط با اختلالات مرکزی است.
- توجه مهم: برخی یافتهها مانند نیستاگموس اپتوکینتیک غیرطبیعی (OKN) یا وارونگی کالریک، اگرچه میتوانند نشانگر مرکزی باشند، اما همیشه قطعی نیستند و گاهی به دلیل خطاهای فنی یا دشواری تست رخ میدهند. بنابراین، نتایج VNG باید حتماً در کنار تاریخچه بالینی شما تفسیر شوند.
مثالی از بیماری با میگرن دهلیزی، بیمار 40 ساله، به دلیل سرگیجههای مکرر که اغلب با حملات سردرد و حساسیت شدید به نور و حرکت همراه است، به کلینیک مراجعه کرده است (علائم میگرن دهلیزی).
1. تستهای وضعیتی و کالریک (بررسی گوش داخلی): نتایج کالریک بیمار طبیعی است. این نشان میدهد که عصب دهلیزی گوش داخلی او در فرکانس پایین سالم است.
2. تستهای چشمی (بررسی مغز): اما نتایج تستهای ساکاد و اپتوکینتیک (OKN) بیمار غیرطبیعی گزارش میشود. ناهنجاری در این تستها (که توسط مغز کنترل میشوند) به ما میگوید که ریشه مشکل او محیطی نیست، بلکه در بخش مرکزی سیستم عصبی (احتمالاً ساقه مغز یا مخچه، که در میگرن دهلیزی درگیر میشوند) است.
از آنجایی که بخش حسی گوش داخلی (کالریک) نرمال بوده، اما پردازش حرکات چشم (ساکاد/OKN) دچار اختلال است، تشخیص ما به سمت یک اختلال مرکزی مانند میگرن دهلیزی متمایل میشود. این یافتهها به پزشک مغز و اعصاب یا متخصص گوش و حلق و بینی کمک میکند تا به جای تجویز داروهای تقویتکننده گوش، درمانهایی مانند مسدودکنندههای کانال کلسیم یا داروهای ضد میگرن را آغاز کند.
- یافتههای کلیدی در تفسیر:
نوع یافته دلالت بر پاتولوژی محیطی (گوش داخلی) دلالت بر پاتولوژی مرکزی (مغز و اعصاب)
| نوع یافته | دلالت بر پاتولوژی محیطی (گوش داخلی) | دلالت بر پاتولوژی مرکزی (مغز و اعصاب) |
|---|---|---|
| تست کالریک | ضعف یکطرفه (Unilateral Weakness) بیشتر از 25% (یا 20 تا 30%) قویاً نشاندهنده ضایعه محیطی در کانال جانبی یا مسیرهای آوران آن است. | ضعف دوطرفه (Bilateral Weakness) یا ناهنجاری در شاخص تثبیت (Fixation Index). ناهنجاریهای نادر مانند وارونگی کالریک (Caloric Inversion) نیز ممکن است رخ دهد که نشاندهنده پاتولوژی ساقه مغز است، اگرچه ممکن است ناشی از خطای فنی باشد. |
| تستهای اکولوموتور (Saccade, Pursuit) | معمولاً طبیعی هستند. | ناهنجاری در ساکادها (حرکات پرشی چشم) مانند کُندی یا بیشحرکتی، یک یافته بسیار مرتبط با اختلالات مرکزی است. ناهنجاری در تعقیب آهسته (Smooth Pursuit) نیز نشاندهنده ضایعات مرکزی (مثلاً در ساقه مغز یا مخچه) است. |
| نیستاگموس وضعیتی (Positional) | نیستاگموس موقتی، با شروع تأخیری، و خستهکننده (مانند نیستاگموس عمودی-چرخشی در مانور دیکس-هالپایک) نشاندهنده BPPV است. | نیستاگموس ثابت یا نیستاگموسی که جهت آن در موقعیتهای مختلف تغییر میکند یا با تمرکز بینایی (تثبیت) سرکوب نمیشود. |

آیا تست VNG خطرناک است؟
خیر، تست VNG کاملاً ایمن و بیخطر است و هیچ درد یا عارضه جانبی دائمی ندارد. تنها مسئلهای که ممکن است رخ دهد، تحریک سیستم تعادلی شما به ویژه در بخش کالریک است که ممکن است برای چند دقیقه احساس سرگیجه یا حالت تهوع خفیف ایجاد کند. این واکنش کاملاً طبیعی و موقتی است و معمولاً به سرعت برطرف میشود. به همین دلیل، تأکید میکنیم که حتماً با یک همراه به کلینیک مراجعه کنید.
VNG در مقایسه با ENG (نسخه قدیمی تر)
VNG در سالهای اخیر جایگزین الکترونیستاگموگرافی (ENG) شده است. VNG از دوربینهای مادون قرمز استفاده میکند، که مزایای مهمی دارد:
| ویژگی | VNG (ویدئونیستاگموگرافی) | ENG (الکترونیستاگموگرافی) |
|---|---|---|
| روش ثبت | دوربینهای مادون قرمز. | الکترودها روی پوست اطراف چشم. |
| تشخیص جزء چرخشی (Torsional) | امکان ثبت مولفه چرخشی نیستاگموس را دارد، که برای تشخیص BPPV حیاتی است. | قادر به اندازهگیری مولفه چرخشی نیستاگموس نیست. |
| وضوح/دقت | وضوح بالاتر (حدود 0.1 درجه) و توانایی تشخیص حرکات کوچک چشم. | وضوح پایین (حدود 1 درجه) و عدم توانایی در تشخیص حرکات زیر 2 تا 3 درجه. |
| تداخلات | خطوط ثبت شده تمیز، بدون انحراف از خط پایه و بدون تداخل الکتریکی. | مستعد تداخل نویز الکتریکی محیط و فعالیت عضلانی است. |
به طور خلاصه، VNG تصاویر واضحتر و جامعتری از نحوه عملکرد سیستم تعادل شما ارائه میدهد.
VNG صرفاً یک “تست” نیست، بلکه یک ارزیابی جامع است که به ما، متخصصان شنواییسنجی، اجازه میدهد تا با اطمینان بالا منشأ سرگیجه و مشکلات تعادلی شما را کشف کنیم. این تست با تفکیک دقیق مشکلات گوش داخلی از مشکلات مغزی، اولین و مهمترین گام را در مسیر درمان هدفمند و مؤثر برمیدارد. اگر از سرگیجههای مزمن رنج میبرید، VNG ابزاری است که میتواند چراغ راه ما برای بازگرداندن کیفیت زندگی شما باشد.
سوالاتی متداول از تست VNG
انجام تست VNG چقدر طول میکشد؟
مدت زمان انجام تست VNG معمولاً حدود 45 تا 90 دقیقه است. بسته به نیازهای آزمایش و میزان همکاری بیمار، ممکن است این زمان کمی متغیر باشد.
آیا تست شنوایی VNG عوارض و درد دارد؟
خیر، تست VNG به طور کلی ایمن و بیخطر است و هیچ درد یا عارضه جانبی دائمی ندارد. با این حال، تحریک سیستم تعادلی در طول آزمایش (به ویژه در تست کالریک) ممکن است باعث ایجاد سرگیجه یا حالت تهوع خفیف و موقت شود. این علائم معمولاً در عرض چند دقیقه برطرف میشوند.
هزینه تست VNG چقدر است؟
هزینه تست VNG به عوامل مختلفی مانند شهر، موقعیت کلینیک، متخصص و پوشش بیمه بستگی دارد. همچنین، از آنجا که این یک مجموعه تست است، هزینه نهایی بسته به تعداد و نوع زیرتستهایی که متخصص برای شما تجویز میکند، متفاوت است.
آیا تست VNG درمانی است؟
خیر، تست VNG یک ابزار تشخیصی است و برای ارزیابی و تشخیص علت سرگیجه انجام میشود، نه برای درمان.